Nazım Dündar SAYILAN

Avustralya’dan ve Yeni Zelenda’dan oluşan ANZAK Kolordusu Çanakkale muharebelerine katılmıştı. Düşman kimdi, bilmiyorlardı. Sonunda çok iyi öğrendikleri Mehmetçik’i tanımıyorlardı.

1975 yılında, Çanakkale muharebelerinin 60. yılını kutlama törenlerine katılmak üzere ANZAK Kolordusu mensuplarıyla, İngiliz, Fransız ve diğer milletlerin askerleri ve yakınları ülkemize gelmişlerdi.

Kore’de Savaşanlar derneği adına Çanakkale’deki törene katılmam istenmişti.Geceyi Çanakkale’ de geçiren 86 ANZAK mensubu, gece yarısı saat 2’de kalk borusundan sonra gemiye binerek hücum saati olan 04.30’da eski mevzilerindeki yerlerini almışlardı.
Gün ağardıktan sonra, Arıburnu’ndaki anma töreninde Çanakkale muharebe gazilerimizle tanışan ANZAKLAR ve diğer yabancı konuklar, o görkemli Çanakkale şehitlerimizin anıtında düzenlenen törende bulunmuşlardı.
Babası Çanakkale muharebelerinde 57. Alay Komutanı olarak şehit olan Hüseyin Avni Bey’in oğlu ve zamanın Cumhuriyet Senatosu Başkanı Tekin Arıburun, üç dilde yaptığı konuşmasında özetle: “Burada 500 binin üzerinde insan zayi olmuştur. Kayıpların çokluğu, Türklerin vatan savunmasını her türlü değerin üstünde tutmasından kaynaklanmaktadır” demişti.

Bir ANZAK askeri konuşmasını şu sözlerle bitirmiştir:

“Mehmetçik’i ve Mustafa Kemal Atatürk’ü burada saygı ile anmakta onur duymaktayız. Türk askerini yalnız Çanakkale’de değil, Kore muharebelerinde de tanıdık. Kore’de birlikte bulunduk. Birlikte yan yana savaştık. İşte, en büyük onur duyduğumuz tablo budur. Çanakkale’de neden mağlup olduğumuzu Kore’de daha iyi anlamış olduk.”

Törende yabancı askerlerle Çanakkale gazilerimizin birbirlerine olan yakınlıkları insanı duygulandırıyordu. Bu eski askerlerin bir zamanlar düşmanca savaştıklarına inanmak bir hayli zordu.

Çanakkale muharebelerinin dışında, hiçbir savaş sonrası, savaşa katılanların dostluk içinde anma törenleri yaptıkları ve bunu 60 yıl devam ettirdikleri, yeryüzünde eşine rastlanmamış bir olay olarak görülmektedir.
Çanakkale anıtında yapılan törenlerle ilgili olarak yine gerilere dönelim…Evet, Çanakkale Zaferimizin 1934 yılında yapılan töreninde Atatürk’ün yazdığı ve İçişleri Bakanı Şükrü Kaya’ya okutturduğu yazısından küçük bir bölümü birlikte okuyalım:
“..Bu ülkenin toprakları üzerinde kanlarını döken kahramanlar!Burada, bir dost yurdun topraklarındasınız. Huzur içinde uyuyunuz. Sizler, Mehmetçik’le yan yana, koyun koyunasınız. Uzak ülkelerden çocuklarını savaşa gönderen analar! Göz yaşlarınızı dindiriniz. Çocuklarınız bizim bağrımızda ve huzur içindedirler. Huzur içinde rahat rahat uyuyacaklardır. Onlar, bu toprakta canlarını verdikten sonra, artık bizim çocuklarımız olmuşlardır.”

Bu sözler, Gazi Paşa’nın Anafartalar’da süngüden geçirdiği İngiliz, Fransız, Avustralyalı ve Yeni Zelendalı düşman askerleri içindir. Onlara Mehmetçik kertesinde acıdığını söylemek, elbette yepyeni bir görüş, düşünüş örneğiydi. Gazi Paşa, bu idealist nutkun yeryüzünde yankı yapacağını, Türk’ün, insan sevgisinin gerçeği üstüne yeni düşünceler yayacağını çoktan hesaplamıştı. Anıtta söylenen nutuk, Paşa’nın düşündüğü gibi, dünya basınına yansımakta gecikmedi.

ANZAK kafile başkanı Mr.Jim Courtney, Kore muharebelerine basın görevlisi olarak katılmıştı. Kore’de Savaşanlar Derneği’nin temsilcisi olduğumu öğrenince benimle yakından ilgilendi. Kendisine,

• “Türk askeri Kore’de nasıl savaştı?”diye sordum.

Cevabı kısa oldu.

-“Babaları gibi savaştılar.”

Bu sözler, Kore’de savaşan askerlerimiz için çok büyük bir taltifti.Çünkü babalarımızı, Çanakkale’de çok yakından tanımışlardı.

Gazi Emekli Binbaşı

NAZIM DÜNDAR SAYILAN